Pan-de-cougiéu
Oxalis acetosella
Oxalidaceae
Àutri noum : Pan-de-couvènt, Pan-de-couguou, Pan-de-couènt, Crousadello, Pascalo.
Noms en français : Oseille des bois, Surelle.
Descripcioun :Lou pan-de-cougiéu trachis en tapis dins li bos fres e umide de mountagno. Se recounèis à si fueio di tres fuioun en couor e à si pichòti flour clinado en campano blanco e veinado de roso. Flouris pèr Pasco (Pascalo).
Usanço :Es uno planto manjadisso en ensalado o cuecho (soupo, oumeleto...). Douno un bon goust acide. Pamens faudrié pas trop n'en manja malodi l'acide óussali (graviho dins li ren). Lou pan-de-cougiéu se manjo en mountagno à la sourtido de l'ivèr pèr reviscoula lou cors. Èi couneigu peréu pèr sougna lis acamp de la bouco o dóu cors. Èi tambèn richo en vitamino C.
Port : Erbo
Taio : 3 à 12 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Oxalis
Famiho : Oxalidaceae
Ordre : Oxalidales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 12 à 20 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Bos fres
- Bos umide
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Oxalis acetosella L., 1753
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753